Skip to content
Olkusz Info

Olkusz Info

  • Inwestycje
  • Edukacja
  • Imprezy
  • Sport
  • Zdrowie
  • Pozostałe
  • Wpisy
  • Kontakt
  • Historia

Historia miasta Olkusz

Michał Krajewski 28 lipca 2021
350

Dzieje najdawniejsze i Olkusz w średniowieczu

Istnieją legendarne podania, jakoby Olkusz założyli starożytni Fenicjanie, którzy przybyli na te tereny w celu pozyskania ołowiu. Jednak nie ma na to jednoznacznego dowodu. Faktem jest natomiast to, że wydobycie ołowiu w okolicach dzisiejszego Olkusza miało miejsce już w VIII wieku p.n.e. Najbardziej prawdopodobną hipotezą, wydaje się być ta, że wówczas pojawili się tutaj Celtowie.

Obecność Olkusza zaznacza się w pewien sposób już na początku historii istnienia Państwa Polskiego. Być może – znów brak jednoznacznych dowodów – w roku 965 zatrzymał się tu wybitny żydowski podróżnik i historyk Ibrahim ibn Jakub. Jechał on wówczas z czeskiej Pragi do Krakowa. Miejscowi nazwali miasto Stary Olkusz, który jednak nie przetrwał do końca średniowiecza.

Polski, pierwszy zapis o Olkuszu pochodzi z 1257 roku. Wówczas książę krakowski Bolesław V Wstydliwy na pokrycie części swoich wydatków przeznaczył pieniądze, pochodzące ze sprzedaży wspomnianego już ołowiu. Surowiec pochodził oczywiście z olkuskich kopalni. Na początku XIV wieku w wyniku wojen o tron krakowski Stary Olkusz doszczętnie spłonął. Ocaleli i nowo przybyli założyli osadę nieco dalej i to w tym miejscu wznosi się współczesne miasto. Tereny te szybko się zaludniły, głównie ze względu na dochodowy przemysł kopalniany. W 1374 roku Elżbieta Łokietkówna wydała pierwszy przywilej dla kopalń w Olkuszu. W XV wieku w Olkuszu powstały sztolnie, dzięki czemu górnicy mogli wydobywać ołów ze znacznie niższych pokładów niż dotychczas.

Olkusz w renesansie, baroku i oświeceniu

Wiek XVI to dla Olkusza kontynuacja okresu prosperity. Nowy, korzystny statut dla kopalń ołowiu król Zygmunt II August wydał w 1551 roku. Dwadzieścia osiem lat później w mieście stanęła mennica królewska.

Działanie mennicy, podobnie jak dalszy rozwój miasta, nie trwało długo. Zaczęło brakować ołowiu. Mennica została zamknięta w 1601 roku, a mniej więcej w tym samym czasie górnicy podkopywali budynki miejskie w poszukiwaniu pozostałości kruszcu. W okresie potopu szwedzkiego miasto ponownie spłonęło, zaś wszyscy górnicy zginęli w podkopie pod Jasną Górną.

W 1702 roku Szwedzi ponownie zniszczyli miasto, a w 1712 roku zapadły się dwie sztolnie. Rosyjska armia pod dowództwem generała Aleksandra Suworowa splądrowała Olkusz w 1772 roku. W wyniku rozbiorów Polski Olkusz znalazł się w granicach zaboru austriackiego.

XIX wiek

Pierwsze kopalnie galmanu powstały w Olkuszu w 1813 i w 1814 roku. Władze zaborcze wybudowały w mieście szpital oraz nowy ratusz. W drugiej połowie XIX wieku nastąpił w mieście rozkwit przemysłu. Najistotniejsza była tu budowa linii kolejowej Dąbrowa-Iwangród. W 1907 roku powstała Fabryka Naczyń Blaszanych. Wybuch I wojny światowej chwilowo wstrzymał rozwój Olkusza.

XX wiek

Po zakończeniu I wojny światowej w Olkuszu stanęły szkoły, szpitale, władze ulepszyły miejską infrastrukturę. Drugą najliczniejszą grupą etniczną zamieszkującą Olkusz byli wówczas Żydzi – około 33%. II wojna światowa przyniosła Olkuszowi częściowe zniszczenia, zwłaszcza w czasie starć Wermachtu z Armią Czerwoną 20 stycznia 1945 roku. Po wojnie, zwłaszcza w latach 60-tych nastąpiło odbudowanie przemysłu olkuskiego oraz budowa nowych osiedli mieszkaniowych.

Continue Reading

Kolejny: Zapomniany grób AK-owca

Powiązane wpisy

Wybitni olkuszanie – Marcin Biem
  • Historia

Wybitni olkuszanie – Marcin Biem

Michał Krajewski 19 lipca 2022 384
Górnictwo tradycją powiatu
  • Historia

Górnictwo tradycją powiatu

Michał Krajewski 29 listopada 2021 419
Zapomniany grób AK-owca
  • Historia

Zapomniany grób AK-owca

Michał Krajewski 16 sierpnia 2021 438

Przeczytaj

Res Sacra Miser ma już 20 lat
  • Pomoc społeczna

Res Sacra Miser ma już 20 lat

Michał Krajewski 26 maja 2023 23
Bardzo wiele dobra dla Olkusza Na świecie zawsze były, są i będą osoby potrzebujące pomocy. Ich losy są bardzo różne. Niekiedy ludzie ich skrzywdzili, niekiedy... Czytaj dalej
Problem z dzikami w Olkuszu
  • Ochrona środowiska

Problem z dzikami w Olkuszu

Olkusz zyska tablice informacji pasażerskiej
  • Budownictwo i inwestycje

Olkusz zyska tablice informacji pasażerskiej

Początek czerwca będzie bardzo imprezowy
  • Rozrywka

Początek czerwca będzie bardzo imprezowy

Dzień dobrych uczynków przypada już w najbliższą niedzielę
  • Imprezy okolicznościowe

Dzień dobrych uczynków przypada już w najbliższą niedzielę

© Olkusz Info - Wszystkie prawa zastrzeżone