Skip to content
Olkusz Info

Olkusz Info

  • Inwestycje
  • Turystyka
    • Co warto zobaczyć w Olkuszu
      • Podziemny Olkusz
      • Rynek
      • Srebrny Szlak Gwarków Olkuskich
      • Bazylika Św. Andrzeja Apostoła
      • Zamek Rabsztyn
      • Pustynia Błędowska
      • Muzeum Afrykanistyczne
      • Baszta i mury miejskie
      • Muzeum Pożarnictwa Ziemi Olkuskiej
      • Grodzisko Stary Olkusz
    • Atrakcje dla dzieci w Olkuszu
      • Plac Zabaw w parku miejskim
      • Silver Park w Olkuszu
      • SILVER ICE Lodowisko
      • Bagna Błędowskie
    • Zabytki Olkusza
      • Muzeum Regionalne PTTK
    • Najciekawsze atrakcje powiatu olkuskiego
      • Chata Kocjana
  • Edukacja
  • Imprezy
  • Sport
  • Zdrowie
  • Pozostałe
  • Wpisy
  • Kontakt
  • Historia

Historia miasta Olkusz

Maciej Słowiński 28 lipca 2021
1757

Dzieje najdawniejsze i Olkusz w średniowieczu

Istnieją legendarne podania, jakoby Olkusz założyli starożytni Fenicjanie, którzy przybyli na te tereny w celu pozyskania ołowiu. Jednak nie ma na to jednoznacznego dowodu. Faktem jest natomiast to, że wydobycie ołowiu w okolicach dzisiejszego Olkusza miało miejsce już w VIII wieku p.n.e. Najbardziej prawdopodobną hipotezą, wydaje się być ta, że wówczas pojawili się tutaj Celtowie.

Obecność Olkusza zaznacza się w pewien sposób już na początku historii istnienia Państwa Polskiego. Być może – znów brak jednoznacznych dowodów – w roku 965 zatrzymał się tu wybitny żydowski podróżnik i historyk Ibrahim ibn Jakub. Jechał on wówczas z czeskiej Pragi do Krakowa. Miejscowi nazwali miasto Stary Olkusz, który jednak nie przetrwał do końca średniowiecza.

Polski, pierwszy zapis o Olkuszu pochodzi z 1257 roku. Wówczas książę krakowski Bolesław V Wstydliwy na pokrycie części swoich wydatków przeznaczył pieniądze, pochodzące ze sprzedaży wspomnianego już ołowiu. Surowiec pochodził oczywiście z olkuskich kopalni. Na początku XIV wieku w wyniku wojen o tron krakowski Stary Olkusz doszczętnie spłonął. Ocaleli i nowo przybyli założyli osadę nieco dalej i to w tym miejscu wznosi się współczesne miasto. Tereny te szybko się zaludniły, głównie ze względu na dochodowy przemysł kopalniany. W 1374 roku Elżbieta Łokietkówna wydała pierwszy przywilej dla kopalń w Olkuszu. W XV wieku w Olkuszu powstały sztolnie, dzięki czemu górnicy mogli wydobywać ołów ze znacznie niższych pokładów niż dotychczas.

Olkusz w renesansie, baroku i oświeceniu

Wiek XVI to dla Olkusza kontynuacja okresu prosperity. Nowy, korzystny statut dla kopalń ołowiu król Zygmunt II August wydał w 1551 roku. Dwadzieścia osiem lat później w mieście stanęła mennica królewska.

Działanie mennicy, podobnie jak dalszy rozwój miasta, nie trwało długo. Zaczęło brakować ołowiu. Mennica została zamknięta w 1601 roku, a mniej więcej w tym samym czasie górnicy podkopywali budynki miejskie w poszukiwaniu pozostałości kruszcu. W okresie potopu szwedzkiego miasto ponownie spłonęło, zaś wszyscy górnicy zginęli w podkopie pod Jasną Górną.

W 1702 roku Szwedzi ponownie zniszczyli miasto, a w 1712 roku zapadły się dwie sztolnie. Rosyjska armia pod dowództwem generała Aleksandra Suworowa splądrowała Olkusz w 1772 roku. W wyniku rozbiorów Polski Olkusz znalazł się w granicach zaboru austriackiego.

XIX wiek

Pierwsze kopalnie galmanu powstały w Olkuszu w 1813 i w 1814 roku. Władze zaborcze wybudowały w mieście szpital oraz nowy ratusz. W drugiej połowie XIX wieku nastąpił w mieście rozkwit przemysłu. Najistotniejsza była tu budowa linii kolejowej Dąbrowa-Iwangród. W 1907 roku powstała Fabryka Naczyń Blaszanych. Wybuch I wojny światowej chwilowo wstrzymał rozwój Olkusza.

XX wiek

Po zakończeniu I wojny światowej w Olkuszu stanęły szkoły, szpitale, władze ulepszyły miejską infrastrukturę. Drugą najliczniejszą grupą etniczną zamieszkującą Olkusz byli wówczas Żydzi – około 33%. II wojna światowa przyniosła Olkuszowi częściowe zniszczenia, zwłaszcza w czasie starć Wermachtu z Armią Czerwoną 20 stycznia 1945 roku. Po wojnie, zwłaszcza w latach 60-tych nastąpiło odbudowanie przemysłu olkuskiego oraz budowa nowych osiedli mieszkaniowych.

Continue Reading

Kolejny: Zapomniany grób AK-owca

Powiązane wpisy

Odkryj tajemnice Srebrnego Miasta: turystyczne podziemia Olkusza
  • Ciekawostki
  • Historia
  • Zabytki

Odkryj tajemnice Srebrnego Miasta: turystyczne podziemia Olkusza

Maciej Słowiński 2 lutego 2024 1291
Przebudowa dawnej szkoły w Olkuszu odkrywa historyczne płyty nagrobne
  • Aktualności
  • Historia

Przebudowa dawnej szkoły w Olkuszu odkrywa historyczne płyty nagrobne

Maciej Słowiński 25 października 2023 1215
Demontaż ostatniego śladu komunizmu w Olkuszu
  • Aktualności
  • Bezpieczeństwo i służby
  • Historia

Demontaż ostatniego śladu komunizmu w Olkuszu

Maciej Słowiński 8 października 2023 1292
Wybitni olkuszanie – Marcin Biem
  • Historia

Wybitni olkuszanie – Marcin Biem

Maciej Słowiński 19 lipca 2022 1680
Górnictwo tradycją powiatu
  • Historia

Górnictwo tradycją powiatu

Maciej Słowiński 29 listopada 2021 2889
Zapomniany grób AK-owca
  • Historia

Zapomniany grób AK-owca

Maciej Słowiński 16 sierpnia 2021 1075

Przeczytaj

Muzyczna podróż ku wolności – wyjątkowy koncert na Święto Niepodległości!
  • Koncert
  • Wydarzenia

Muzyczna podróż ku wolności – wyjątkowy koncert na Święto Niepodległości!

Maciej Słowiński 13 października 2025 8
Serdecznie zapraszamy na niezapomniane wydarzenie muzyczne, które obiecuje dostarczyć niezliczonych emocji i świętowanie w rytmie muzyki. To niecodzienne wydarzenie, zatytułowane „Historia w piosence”, stanowi kluczowy... Czytaj dalej
Uroczystość Dnia Edukacji w IV LO: Wyróżnienia dla nauczycieli i inspirujące przesłania
  • Edukacja
  • Wydarzenia

Uroczystość Dnia Edukacji w IV LO: Wyróżnienia dla nauczycieli i inspirujące przesłania

Jesienne inspiracje w bibliotece: twórcze spotkania pełne radości!
  • Kultura
  • Wydarzenia

Jesienne inspiracje w bibliotece: twórcze spotkania pełne radości!

Policjanci edukują w szkołach: dzieciństwo bez przemocy jako priorytet
  • Bezpieczeństwo
  • Dzieci
  • Edukacja

Policjanci edukują w szkołach: dzieciństwo bez przemocy jako priorytet

Pijany kierowca z 3 promilami spowodował kolizję i uciekł z miejsca zdarzenia
  • Policja
  • Wypadki

Pijany kierowca z 3 promilami spowodował kolizję i uciekł z miejsca zdarzenia

© Olkusz Info - Wszystkie prawa zastrzeżone